Vanaf 1 januari 2024 kunnen ouders ervoor kiezen om hun kinderen hun beider geslachtsnamen (achternamen) te geven. De volgorde van de achternamen is naar keuze van de ouders, en tussen die namen komt (in tegenstelling tot bij echtparen die beide achternamen dragen) geen koppelteken. De gedachte achter deze nieuwe wet is dat het ouders mogelijk moet worden gemaakt om de naam van beiden door te geven aan de kinderen. In sommige landen, zoals Spanje, hebben kinderen al veel langer de achternaam van beide ouders. Als de ouders twee verschillende nationaliteiten hebben kunnen deze nu dus allebei tot uitdrukking komen in de achternaam van een kind.
De keuze voor een dubbele achternaam voor kinderen die vanaf 1 januari 2024 geboren worden is gratis. Verder kan er alleen worden gekozen bij het eerste kind. De eventuele volgende kinderen dragen allemaal automatisch dezelfde achternaam(combinatie) als het oudste kind, vanwege het principe “eenheid van naam binnen een gezin”. Via een overgangsregeling kunnen ouders met kinderen die geboren zijn op of na 1 januari 2016 hun kinderen alsnog voorzien van een dubbele achternaam. Een achternaam van een kind wijzigen kost wel geld, namelijk € 75 voor het eerste kind en voor ieder volgend kind € 50. De naamswijziging voor kinderen die in de periode 2015-2023 zijn geboren kan tot 1 januari 2025 worden aangevraagd.
Als ouders het niet met elkaar eens zijn of geen keuze maken en zij niet getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben, dan krijgen zij automatisch de achternaam van de moeder. Wanneer de ouders wel getrouwd zijn of geregistreerd partner en zij geen gezamenlijke keuze maken dan krijgen de kinderen automatisch de achternaam van de vader.
De dubbele achternaam kan uit hooguit twee namen bestaan. Daarbij geldt dat (bijvoorbeeld) “de Vries” geldt als één achternaam. Dat betekent wel dat als ouders die allebei al een dubbele achternaam hebben – stel: moeder heet “de Vries Bakels” en vader heet “Koning Bakker” – zelf kinderen gaan krijgen, voor hun kinderen een keuze moeten gaan maken welke achternamen van (groot)ouders gaan worden (her)gebruikt en welke niet. Immers: hun kinderen mogen maximaal twee achternamen krijgen, niet méér. Zo zal, bij gebruik van een dubbele achternaam, bij de geboorte van kinderen in een volgende generatie steeds moeten worden gekozen welke grootouder gaat worden hernoemd in de achternaam. Dat kan tot pijnlijke momenten leiden met de betreffende (groot)ouders,. Het vernoemen van de voornaam van de opa of oma die in de achternaam niet hernoemd gaat worden kan die pijn misschien wat verzachten….
De nieuwe wet biedt dus op het gebied van achternaamkeuze meer mogelijkheden voor ouders, maar meer keuze betekent niet dat het makkelijker wordt om te kiezen.